Imprimer cette page
jeudi, 11 février 2021 05:16

Haakakai no te poì mōkee te èhua - Légende des gens d'âge mûr - Nuku Hiva

 

Haakakai no te poì mōkee te èhua, haakakaiìa e Mateo Matuaiti

 

Ma he anaunau te haamata o te kooūa o Mateo i ta īa tekao.


« Tū tokotoko te taha vaevae o te papa ènana motua,

e taha i hea, e taha i te vai i Hakaui

maoa i te vai e hua, e hua i hea.

E hua i to he māìki tapu o te papa ènana motua,

haatopa i te ao. Hui… ! »

E, ua topa te ao.

 hikokua tikis copie 2 Copy

Mou tiki e toù io he tohua Hikokua, Hatiheu
Trois tiki modernes du site Hikokua à Hatiheu, Nuku Hiva
(Crédits : Overblog « Des étoiles plein les yeux »)

Tēnei tekao no tēnei kaavai o Hatiheu. I nā pō òmua, te nuiìa o te paepaehaè, mea mamao me i te kaavai. Oia hua mea, te tau poì, ua kaùoo te èhua, ua tihe e toù vaevae ia taha, e tahi taha i to īa vai kaukau, ua hua io to īa kōava moeìa.

Te peàu, enā tītahi paepae me teâ hakatu e toù ònohuu maò te òa, te tāpapaìa te vahi no te moeìa, enā e ono ònohuu me te tekau moeìa no tēnei tau ènana kaùoo oko te èhua, u mōkee te èhua. Peàu hoì, e tihe te tatau i te tatauìa mata, e tīmata me io he tama, me io he tama io he poopuna, me io he poopuna io he òuoho, me io he òuoho io he hina, me io he hina io he hinarere, me io he hinarere io he peka poopuna. Ua pao te tatauìa, e ono mata.

Tītahi peàu, e kāneaìa nei te tau kutuua kākaùoo no te avaiìa vai, no te kaukauìa vai no te tau poì aòè e tihe ia taha mamao. Oia à tītahi e kāneaìa tahipito tau kookā, kutuua no te avaiìa kaikai na âtou. Tēnei pātaùtaù a ù i haamata mai nei no tēnei tau kōkooūa.

Io tēnei kaavai o Hatiheu, mea nui te ènana e noho nei i nā pō òmua. I nui ai te paepae. E ono tohua koìka a ù i ìte i òto o tēnei kaavai, i te kēkē kaòìa òumati e toù, tītahi kēkē e toù. O Kamuihei me Hikokua i te kēkē kaòìa òumati. 

        Tapatapata no te huaiìa i te veàìa o te umupuaka :

« Huaiìa mai te umupuaka mata veàveà, huia.

Huaiìa mai te umu puaka mata veàveà, huia ! »

 

        Ia pao i te tāpapaìa o tēnei umupuaka, ua taha :


« Ua rere, ua rere te manu

E aha te manu, e nōìo àe tea.

Rere i te aha, rere i te honu.

Na ai te honu, na Taheta,

Taheta ūiìa

E hiò hā,

e tū au kakī,

Hi ha !

 
Oia nei te tapatapa i haaheiìa no te nunuu kaikai.

© Te Haè tuhuka èo ènana - Académie marquisienne – Pohe/mars 2021

 

Propulsé par CComment